Balans en Opvoeden

Je kind is meer dan gedrag laat zien
Lisanne Stouthart

Mijn methode

Hoe kijken we samen naar de houding en het gedrag van je kind?

Een kind laat door de houding die het aanneemt en het gedrag dat het vertoont zien hoe het zich innerlijk voelt. De houding en het gedrag van je kind worden bepaald door de manier waarop het vanuit de binnenwereld op de buitenwereld reageert. In die binnenwereld is er meestal veel meer gaande dan waar je je als ouder bewust van bent en ook voor je kind verloopt dit proces grotendeels onbewust.

Voor je kind kan het een grote uitdaging zijn om een zekere mate van controle te krijgen over het eigen handelen. Het is niet zo vreemd dat je kind vaak moeite heeft om de opvoedingslessen, die je als ouder probeert mee te geven, zomaar even te begrijpen. Vooral als de binnenwereld van je kind niet in balans is zal de uitdaging om tot wenselijk gedrag te komen vele malen groter zijn. Het is een uitdaging om daar als ouder met je liefde, geduld en goed bedoelde adviezen een gewenste invloed op te krijgen. Je kind kan eigenlijk niet anders dan impulsief reageren op het gevoel dat nu eenmaal spontaan opkomt.

Door de innerlijke processen samen in kaart te brengen kunnen we grip gaan krijgen op de bron waar deze impulsieve reacties uit voortkomen. De uitkomsten geven duidelijkheid over wat je kind van ons vraagt om zich beter, meer in balans, te voelen. We kunnen met de verkregen inzichten de juiste, meest effectieve, ondersteuning gaan bieden voor een optimaal ontwikkelingsproces van je kind.

houten hart

Als je kind door een juiste ondersteuning op gevoelsniveau meer in balans is gekomen dan zal je merken dat je ook ineens veel meer kan bereiken met je opvoedkundige aanwijzingen. Je sturende adviezen zijn uiteraard ook hard nodig omdat je kind nu eenmaal nog veel dingen van je moet leren. Vergeet echter niet dat jij ook van je kind nog veel kunt leren.

We gaan daarom ook samen onderzoeken hoe we op basis van onze bevindingen die noodzakelijke adviezen het beste kunnen geven in de situaties waarin het ongewenste gedrag van je kind naar voren komt. Het is de bedoeling dat je kind daadwerkelijk iets kan leren van je doordachte actie als ouder. Als jij immers ook steeds maar weer impulsief reageert op het gedrag van je kind dan betekent dat olie op het vuur, je houdt dan het gedrag van je kind in stand of je verergert het zelfs.

Een optimale samenwerking tussen jou en je kind is de basis voor succes. het is noodzakelijk om meer onderlinge ontspanning te kunnen gaan ervaren.

 

De innerlijke processen van je kind die we in kaart gaan brengen zijn:

 

Hoe gaan we samen aan de slag met de innerlijke processen?

Op basis van de in kaart gebrachte innerlijke processen gaan we, zoveel mogelijk spelenderwijs, aan de slag met lichaamsgerichte oefeningen en hersengymspellen.

Deze oefeningen en spellen stimuleren het brein en zenuwstelsel van je kind om nieuwe vaardigheden aan te leren. Door de oefeningen spelenderwijs aan te bieden moet het voor jullie een plezierige ervaring worden om het leerproces te doorlopen.

Voor een optimaal resultaat is natuurlijk een juiste ‘speldiscipline‘ nodig. Dit houdt in dat je thuis met je kind genoeg tijd moet besteden aan het doen van de geleerde oefeningen en spellen. Het brein en het zenuwstelsel van je kind heeft deze herhaling nodig om uiteindelijk tot de automatisch verlopende reactieve vaardigheid te komen waarmee je kind meer controle krijgt over het eigen handelen.

blokken

 

De aansturing door reflexen

De hersenstam is een gebied in de hersenen waar allerlei automatisch verlopende processen aangestuurd worden zoals bijvoorbeeld de ademhaling, de bloedsomloop, de waterhuishouding, de stofwisseling en de spijsvertering.

Reflexen zijn neurologische processen die, met name vanuit de hersenstam, automatische bewegingen uitlokken. Ze hebben een belangrijke ondersteunende functie bij de groei van je kind tijdens de zwangerschap en ook tijdens het geboorteproces. Vlak na de geboorte zorgen ze ervoor dat een kind op automatische wijze de gewenste bewegingspatronen ontwikkelt. Op motorisch, sociaal-emotioneel en ook op het gebied van kennis op doen hebben reflexen zowel een beschermings- als een overlevingsfunctie.

Als reflexen in een bepaalde ontwikkelingsfase hun taak hebben vervuld, dan zijn ze als het ware geïntegreerd in het automatisch werkende deel van het zenuwstelsel. Die reflexen zijn dan niet langer meer nodig als automatische reactiepatronen ter bescherming of overleving. Dit betekent dat de automatische bewegingen nu bewust en gecontroleerd door je kind kunnen worden uitgevoerd.

Maar als er verstoringen optreden in het integratieproces van reflexen dan blijven ze onnodig reacties uitlokken op binnenkomende prikkels. Ze blijven dan via het brein een (ongewenste) rol spelen op het gebied van motoriek, sociaal-emotionele vaardigheden verstandelijke kennis opdoen. Een evenwichtige ontwikkeling van je kind kan dan worden verstoord.

Als reflexen vanuit het brein onnodig bewegingspatronen blijven aansturen bemoeilijkt dit het voor je kind het proces om tot nieuw (meer gewenst) gedrag te komen, ondanks het gegeven dat het misschien wel een positieve wil daartoe heeft. Woedeaanvallen, angstaanvallen, druk gedrag, slaapproblemen, kleren die niet lekker zitten, leermoeilijkheden etc. kunnen een logisch gevolg zijn van deze niet meer functionele reflexen. Omdat reflexpatronen dominant zijn aan de wil heeft je kind helaas geen bewuste grip op het eigen handelen.

Omdat reflexen interacties zijn tussen de zintuigen en motorische-sensorische handelingen (beweging en gevoel) zijn ze ook van grote invloed op de manier van prikkelverwerking van je kind, dus op de wijze van informatie uitwisseling tussen de buiten- en binnenwereld en het reageren erop door je kind. Door nu terug te gaan naar het verhaal rondom je zwangerschap en de bevalling, en door je kind goed te observeren in de non-verbale lichaamstaal, kunnen we eventuele verstoorde reflexen signaleren.

Gelukkig is het mogelijk om met behulp van speciale lichaamsgerichte oefeningen en spellen de verstoorde reflexen alsnog te helpen integreren. Je kind kan dus geholpen worden om meer grip te krijgen op het eigen handelen en om een voorspoedige ontwikkeling zelf bewust richting te geven.

Kruiptunnel

 

De prikkelverwerking

Peuters doen dagelijks veel nieuwe indrukken op. Wat voor jou als volwassene al vanzelfsprekend is kan voor je kind een hele nieuwe ervaring zijn om te verwerken.

Hoe reageert je kind op wat de zintuigen aan informatie doorgeven aan het brein en hoe wordt deze verwerkt? Hoe raakt dit je kind in het gevoel en hoe is de (impulsieve) reactie daarop? En hoe vindt de selectie van binnenkomende prikkels plaats om te bepalen of er wel of niet naar gehandeld moet worden, en op welke wijze?

De interactie tussen de zintuiglijke waarneming en de manier waarop het brein deze informatie verwerkt wordt de sensorische informatieverwerking of de prikkelverwerking genoemd. De prikkelverwerking vindt plaats binnen het zenuwstelsel inclusief het brein. Dit proces verloopt automatisch in de vorm van reflexen.

De werking van het brein en het zenuwstelsel is verantwoordelijk voor zowel lichamelijke als geestelijke (re)acties. Het zorgt voor spanning of voor ontspanning op beide vlakken. Zo reageert bijvoorbeeld het lichaam met een verhoogde ademhaling en/of gebalde vuisten op een spanning uitlokkende prikkel. De manier van prikkelverwerking bepaalt dus de gemoedstoestand van je kind, waaruit weer diens houding en gedrag naar voren komt. Er kan sprake zijn van een reactie door onderprikkeling van een behoefte of uit een reactie van overprikkeling van een behoefte.

Een uitdaging op het gebied van prikkelverwerking leidt veelal tot ongewenst gedrag. Dit gedrag is dan niet alleen voor jou als volwassene ongewenst, maar ook voor je kind kan dit een ongewenste ervaring zijn.

Door nu eerst samen de manier van prikkelverwerking door je kind in kaart te brengen kunnen we vervolgens spelenderwijs de interactie tussen de zintuigen en de rest van het zenuwstelsel van je kind gaan ondersteunen, om zo een optimale interactie te helpen uitlokken. Op deze manier leggen we de noodzakelijke basis voor een gebalanceerde binnenwereld die dan door je kind tot een ander (meer wenselijk) gedrag kan worden omgezet.

Inzicht voor je als ouder over het prikkelverwerkingsproces door je kind kan je enorm helpen om je kind oprecht te begrijpen in de wijze waarop het nu reageert op gebeurtenissen. Vanuit dit begrip kun je dan een passende actie ondernemen die de gewenste veranderingen in gang zetten.

handjes in het zand

 

De ontwikkeling van het onderbewustzijn

Tijdens de eerste levensjaren is je kind zichzelf en de wereld aan het ontdekken. Het zal daarbij de informatie uit de buitenwereld echter nog ongefilterd opslaan in het geheugen. Het geheugen dat het onderbewustzijn vormt van je kind en de bron zal zijn voor verdere innerlijke ontwikkeling.

Je kind is nog heel afhankelijk van en ontvankelijk voor de verzorging vanuit de omgeving, waarbij je als ouder in eerste instantie de belangrijkste informatiebron bent. Jij hebt als ouder dus een grote verantwoordelijkheid in de aanleg van het persoonlijk fundament van je kind. Een eerbiedwaardige en respectvolle ondersteuning voor de verdere ontwikkeling van de aangeboren en unieke eigenschappen van je kind vereist dus een bewuste en serieuze aanpak.

De manier waarop je in de eerste levensjaren met je kind communiceert is van grote invloed op de innerlijke gevoelswereld die zich aan het vormen is en dus aanvankelijk het onderbewustzijn van je kind zal vormen.

De manier waarop je nu reageert op je kind, de wijze waarop je spreekt met je kind, zal mede bepalend zijn voor de innerlijke stem die het zal vormen, en zal dus uiteindelijk tot uiting komen in de houding en het gedrag.

weegschaal

 

De emotionele ontwikkeling

Welke emoties er aanwezig zijn bij je kind en bij jezelf, en in welke situaties ze steeds opkomen, geeft belangrijke informatie over wat jullie werkelijk dwars zit.

Een kind is nog niet in staat om emoties die opkomen zelf te (h)erkennen, laat staan ze te reguleren. Het heeft daarbij de begeleiding van een volwassene nodig. Vergeet echter niet dat je als volwassene/ouder ook moeite kunt hebben om effectief met de in jezelf aanwezige emoties om te gaan. Een stukje zelfreflectie is dus ook noodzakelijk.

Ik ondersteun je graag in het hoe en waarom van emoties bij je kind en bij de mogelijkheid om sturing te geven aan deze emoties.

Je kind zit volop in het leerproces om opkomende emoties te kunnen reguleren. Als je de juiste handvatten kunt aanreiken tijdens dit leerproces, dan help je je kind te bouwen aan een evenwichtige en stabiele emotionaliteit.

gevoelsmeter

 

De ontwikkelingsfase van je kind

De groei en ontwikkeling van je kind gaan in de kindtijd in een rap tempo, zowel op het lichamelijk als op het geestelijk vlak. Iedere sprong in die ontwikkeling is weer een nieuwe ervaring in de leefwereld van je kind. Groei en ontwikkeling gaan echter wel gepaard met gevoelens van onzekerheid en/of frustratie.

Je kind doorloopt verschillende ontwikkelingsfases op weg naar meer kennis over zichzelf en de wereld waarin het zich ervaart. Het gedrag waar je als ouder steeds tegenaan loopt bij je kind is veelal te herleiden tot de ontwikkelingsfase van het huidige moment.

Het is van belang om je kind te begrijpen en te ondersteunen in relatie tot de ontwikkelingsfase waarin het zich nu bevindt. Je wil je kind immers gaan helpen om deze ontwikkelingsfase op de juiste (natuurlijke) manier af te ronden. Hoe effectiever deze afronding is, des te steviger je kind de volgende ontwikkelingsfase kan ingaan, en ook aankan. Zo kan je kind bouwen aan een stevig fundament voor de verdere ontwikkeling als mens.

Zaadjes

 

De al aanwezige kwaliteiten van jezelf en van je kind

Door alle uitdagingen die het ouderschap in zich meedraagt en de verantwoordelijkheid die je daarbij hebt en ook voelt voor je kind, kan het zijn dat je nu vooral gefocust bent op allerlei mogelijke leerprocessen voor je kind en voor jezelf. Je vraagt je af wat er allemaal nog verbeterd en toegevoegd kan worden aan opvoedvaardigheden en groeimogelijkheden. Het gevaar dat echter hierbij kan opduiken is dat je aan de werkelijke behoefte van je kind en die van jezelf voorbijgaat.

Door je aandacht niet alleen maar te richten op de tekortkomingen die je als ouder ervaart, maar juist ook op de bij jullie al aanwezige positieve kwaliteiten, zal dit ten goede komen aan een positievere sfeer in jullie onderlinge relatie.

Je kind identificeert zich met jou. Je bent als het ware een groot onderdeel van de identiteit van je kind. Het gewenste gedrag op de juiste wijze voorleven is daarom van zeer grote invloed op je kind.

Natuurlijk heeft je kind nog een hoop te leren van je. Door je nu ook bewust te zijn van de al aanwezige positieve kwaliteiten in jullie karakter krijg je direct al een positieve reflectie. Je kind voelt dan binnen het eigen energieveld dat je aandacht sterk gericht is op met name de positieve kanten van wie het nu denk en voelt te zijn, en dat is heel prettig voor je kind.

Je kind staat nog heel open voor onderliggende energieën in bepaalde situaties. Als je je aandacht kunt richten op die al aanwezige positieve kwaliteiten van je kind én die van je zelf, dan gaat er positieve energie tussen jullie stromen en wordt jullie onderlinge band sterker. Je kind zal dan gemakkelijker aanspreekbaar zijn op punten waar het nog moet leren, het voelt zich meer gewaardeerd en sluit zich niet meer af voor die nog noodzakelijke leerprocessen.

handen samen